بانو ورتا ( 314 تا 240 پیش از میلاد ) نخبه و خردمند بزرگ تاریخ ایران از شاگردان آرشیت بود در 15 سالگی همه دانش های زمان خویش را آموخت .
آرشیت او را بهترین جانشین خویش می دانست . ورتا فیلسوفی بزرگ بود مورخان شرق او را مرجع دانش جهان در زمان زندگی اش می دانستند از همه جای دنیا برای آموختن به سویش می آمدند دانش نامه او (( مادر )) نام دارد .
او را پس از آرشیت خردمند از اولین نظریه پردازان دموکراسی می نامند . که در نهایت آن اندیشه ها توسط مهرداد یکم پادشاه اشکانی به شکل ایجاد مجلس مهستان بروز یافت . او در سپیده دم 4 اکتبر 240 پیش از میلاد در زادگاهش سرخس ، در سن 74 سالگی توسط یکی از جاسوسان یونانی کشته شد .
